Αποζημίωση από εργατικό ατύχημα

318/2020 ΕΦ ΑΘ

Αγωγή συγγενών θανόντων εξ αδικοπραξίας κατά του υπαιτίου αυτής για αποζημίωση και χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης. Συνεκδικαζόμενη αγωγή του ασφαλιστικού φορέα των θανόντων για αποζημίωση λόγω εξοφληθέντων εξόδων κηδείας και συνταξιοδοτικών παροχών. Παράνομη πράξη ως όρου αδικοπραξίας συνιστά και η παραβίαση της υποχρέωσης πρόνοιας και ασφάλειας στις συναλλαγές. Οι τεχνικές εκθέσεις και οι εκθέσεις πραγματογνωμοσύνης συνιστούν απλά έγγραφα που εκτιμώνται ελεύθερα από το δικαστήριο. Εφόσον μετά την έκδοση της οριστικής απόφασης ενηλικιωθεί κάποιος εκ των διαδίκων, η σχετική έφεση του αντιδίκου του στρέφεται παραδεκτά μόνο κατ΄ αυτού και όχι κατά των νόμιμων αντιπροσώπων του. Κατ εξαίρεση η ασκηθείσα ως άνω έφεση κατά των νόμιμων αντιπροσώπων είναι παραδεκτή αν ο εκκαλών αγνοούσε το γεγονός της ενηλικίωσης και ο ενήλικος διάδικος παρέστη κανονικά στην δίκη μη προβάλλοντας σχετική ένσταση απαραδέκτου. Οι αυτές ρυθμίσεις ισχύουν και επί θανάτου διαδίκου μετά την έκδοση της οριστικής απόφασης. Έννοια εγκατάστασης κεντρικής θέρμανσης ενός κτιρίου κατά τον Κώδικα Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας (Π.Δ. της 17.7.1999). Εφόσον επί κτιρίου ή χώρου υπάρχει εγκατάσταση κεντρικής θέρμανσης με συνολική θερμική ισχύ που υπερβαίνει τα 45 KW ο σχετικός λέβητας πρέπει να τοποθετείται σε συγκεκριμένο χώρο - λεβητοστάσιο. Απαιτούμενη θέση, μέγεθος και υλικά κατασκευής κατά το άνω νομοθέτημα για την προσήκουσα τοποθέτηση και κατασκευή του λεβητοστασίου. Υποχρεωτικός εξαερισμός του λεβητοστασίου που πρέπει να λαμβάνει χώρα ομοιόμορφα και κατά τρόπο φυσικό μη αρκούμενου προς τούτο τεχνητού εξαερισμού. Ορθώς το πρωτόδικο δικαστήριο δέχθηκε εν μέρει τις υπό κρίση αγωγές κρίνοντας πως ο θάνατος του συγγενούς των εφεσίβήτων προήλθε από αμελή τοποθέτηση και συντήρηση της εγκατάστασης κεντρικής θέρμανσης στην εξοχική κατοικία του. Απορρίπτει έφεση κατά της 2098/2016 απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών.

84/2018 ΕΦ ΑΘ (ΜΟΝ)

Αγωγή αποζημίωσης από εργατικό ατύχημα. Έννοια εργατικού ατυχήματος κατά Ν. 551/1915 . Δυνατότητα κατά το άρθρο 16 του άνω νόμου για τον παθόντα ή τους οικείους του να μην αξιώσουν την περιορισμένη αποζημίωση που προβλέπεται στις διατάξεις του αλλά την πλήρη αποζημίωσης τους για την θετική και αποθετική ζημίας τους κατά τις διατάξεις των αδικοπραξιών αν το ατύχημα επήλθε από δόλο του εργοδότη ή των προστηθέντων αυτού ή λόγω παραβίασης από αυτούς των όρων και κανονισμών ασφαλείας των εργαζομένων. Έννοια δόλου στο αστικό δίκαιο.

• Χρόνος παραγραφής της ως άνω αξίωσης. Κείμενη νομοθεσία περί των όρων ασφαλείας που πρέπει να τηρούνται κατά την απασχόληση εργαζομένων ιδίως σε οικοδομικές εργασίες. Δεν αποκλείεται ο παθών να αξιώσει και χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης κατά τις διατάξεις περί αδικοπραξιών αφού δεν προβλέπεται σχετική αξίωση στον Ν. 551/1915 .
• Κριτήρια που συνεκτιμώνται για το εύλογο του χρηματικού κονδυλίου που επιδικάζεται για την δεδομένη αιτία που δεν πρέπει να αντίκειται στην αρχή της αναλογικότητας. Σε περίπτωση που το θύμα επιλέξει να ασκήσει την αγωγή του κοινού δικαίου ζητώντας πλήρη αποζημίωση για την περιουσιακή και μη ζημία του κατά τις διατάξεις περί αδικοπραξίας, η ένσταση συνυπαιτιότητας που τυχόν θα προβάλλει ο εργοδότης έχει έννομες συνέπειες μόνο ως προς το κονδύλιο χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης. Ορισμένο σχετικής ένστασης και συνέπειες αυτής. Απαλλαγή του εργοδότη από την υποχρέωση αποζημίωσης του θύματος εργατικού ατυχήματος για την περιουσιακή του ζημία εφόσον αυτό είναι ασφαλισμένο στο ΙΚΑ εκτός αν το ατύχημα οφείλεται σε δόλο του εργοδότη ή παραβίαση των όρων ασφαλείας των εργαζομένων. Ύψος αποζημίωσης στην δεδομένη περίπτωση. Σφάλμα του πρωτόδικου δικαστηρίου που απέρριψε ως αόριστο και μη νόμιμο το αγωγικό αίτημα αποζημίωσης του εκκαλούντος για την θετική και αποθετική του ζημία αν και θα έπρεπε να το απορρίψει ως ουσία αβάσιμο δεδομένου ότι το ατύχημα προήλθε από αμέλεια και όχι δόλο των εφεσίβλητων εργοδοτών οι οποίοι, λόγω της ασφάλισης του θύματος στο ΙΚΑ, δεν υποχρεούνταν να τον αποζημιώσουν για την θετική του ζημία. Δέχεται τύποις και ουσία έφεση. Εξαφανίζει την 100/2010 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών. Δέχεται εν μέρει αγωγή.

232/2018 ΕΦ ΠΕΙΡ (ΜΟΝ)

Εργατικό ατύχημα από βίαιο συμβάν. Τι δεν συνιστά βίαιο συμβάν. Πτώση Β` Μηχανικού από το μέσο της κλίμακας στο δάπεδο του μηχανοστασίου λόγω ισχυρού κλυδωνισμού του πλοίου. Η αστική ευθύνη προς αποζημίωση ανακύπτει μόνον όταν η εργασιακή ανικανότητα του ναυτικού οφείλεται είτε σε πταίσμα του εργοδότη είτε αποτελεί συνέπεια εργατικού ατυχήματος. Αν αντίθετα η ανικανότητα του ναυτικού προς παροχή εργασίας οφείλεται στη φυσιολογική εξασθένηση και φθορά του οργανισμού που επέρχεται βαθμιαία και προοδευτικά λόγω του είδους και της φύσεως της εργασίας του, πρόκειται περί επαγγελματικής ασθένειας και οι συνέπειές της αντιμετωπίζονται στα πλαίσια του δικαίου της κοινωνικής ασφάλισης. Η ευθύνη από εργατικό ατύχημα είναι διάφορη και δεν ταυτίζεται με την αδικοπρακτική ευθύνη. Το βίαιο συμβάν αποτελεί τον πυρήνα της έννοιας του εργατικού ατυχήματος.

412/2018 ΑΠ

Εργατικό ατύχημα σε οικοδομή. Προϋποθέσεις για να δικαιούται ο παθών χρηματική ικανοποίηση. Ελέγχονται αναιρετικώς οι έννοιες της αμέλειας και της συνυπαιτιότητας ως νομικές, όχι όμως και ο καθορισμός της βαρύτητας του πταίσματος. Πότε ο εργολάβος θεωρείται προστηθείς του εργοδότη. Κύριος του έργου θεωρείται και ο κάτοχος και νομέας του ακινήτου στο οποίο εκτελείται ύστερα από εντολή του και για λογαριασμό του τεχνικό έργο, ανεξάρτητα αν είναι κύριος. Συνυπεύθυνοι εργατικού ατυχήματος ο υπεργολάβος του έργου, αλλά και ως εργοδότης του ενάγοντος, ο κύριος του έργου, ως εργολάβος και ως προστήσας τους συνεναγομένους του, καθώς από αμέλειά τους δεν τήρησαν τα κατάλληλα μέτρα για την ασφάλεια του ενάγοντος, παραβιάζοντας τις διατάξεις σχετικά με τη σταθερότητα του ικριώματος που χρησιμοποίησαν. Συνυπεύθυνη είναι και η επιβλέπουσα μηχανικός του έργου, η οποία απουσίαζε κατά το χρόνο του ατυχήματος από την οικοδομή. Το γεγονός ότι το ατύχημα έγινε ενώ οι εργασίες επιχρισμάτων εκτελούνταν ημέρα Σάββατο, οπότε απαγορεύεται η εκτέλεση οικοδομικών εργασιών, το ότι οι δεύτερος και τρίτη εναγόμενοι είχαν επισκεφθεί το έργο κατά τις προηγούμενες του ατυχήματος ημέρες και είχαν ελέγξει τα ικριώματα, καθώς και το ότι το ίδιο ικρίωμα είχε χρησιμοποιηθεί και μάλιστα συγχρόνως από περισσότερα του ενός άτομα, δεν αναιρεί την ευθύνη των εναγομένων, αφού το συγκεκριμένο ικρίωμα εξαρχής δεν πληρούσε τις προδιαγραφές για την ασφάλεια των εργαζομένων σε αυτό. Συνυπαίτιος όμως για τον τραυματισμό του είναι και ο ενάγων, ο οποίος, αν και έμπειρος τεχνίτης δεν έλαβε τις απαραίτητες προφυλάξεις για την προσωπική του ασφάλεια. Αναλογικότητας αρχή. Όπως και η κατάχρηση δικαιώματος οριοθετεί αρνητικά την άσκηση των δικαιωμάτων. Δεν παραβίασε το δικαστήριο την αρχή αυτή κατά την επιδίκαση της αποζημίωσης. Ένορκες βεβαιώσεις. Εάν έχουν ληφθεί εξ αφορμής άλλης δίκης πριν από την άσκηση της αγωγής και προσκομίζονται με επίκληση κατά τη συζήτησή της, αποτελούν απλά έγγραφα που συνεκτιμώνται για τη συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων. (Απορρίπτει την αίτηση για αναίρεση της υπ΄ αριθμ. 1821/2016 ΜονΕφΑθηνών).

425/2018 ΑΠ

Εργατικό ατύχημα. Για τη θεμελίωση αξίωσης χρηματικής ικανοποίησης, αρκεί να συνετέλεσε στην επέλευση του ατυχήματος πταίσμα του εργοδότη ή των προστηθέντων από αυτόν, με την έννοια του άρθρου 914 του ΑΚ, δηλαδή αρκεί οποιαδήποτε αμέλεια αυτών και όχι μόνον η ειδική αμέλεια του αρ. 16 παρ. 1 του ν. 551/1915. Τέτοιο πταίσμα μπορεί να θεμελιωθεί και στο ότι δεν τηρήθηκαν οι διατάξεις ισχυόντων νόμων, διαταγμάτων ή κανονισμών, που επιβάλλουν όρους υγιεινής και ασφαλείας, όπως καθορίζονται με το ν. 3850/2010, π.δ. 1073/1981 και π.δ. 395/1994. Ορθή η κρίση ότι για τον ένδικο τραυματισμό του ενάγοντος αποκλειστικά υπαίτια είναι η εναγομένη εταιρία, η οποία αμέλησε υπαιτίως να λάβει τα απαιτούμενα μέτρα, να τον εκπαιδεύσει και να τον ενημερώσει αναφορικά με τα μέτρα ασφαλείας που έπρεπε να λάβει κατά την εκτέλεση της συγκεκριμένης εργασίας, εφόσον επρόκειτο για ανειδίκευτο εργάτη, αλλ΄ αντιθέτως αρκέστηκε σε όσα του έδειχναν οι παλαιότεροι εργαζόμενοι. Αβάσιμος ο ισχυρισμός της περί αυτόβουλης ενέργειας του ενάγοντα από υπερβάλλοντα ζήλο να εκτελέσει την εν λόγω εργασία που του είχε απαγορεύσει να εκτελεί μόνος του, διότι, σύμφωνα με τα διδάγματα της κοινής πείρας, ένας νέος ανεκπαίδευτος εργαζόμενος, δεν θα είχε το θάρρος να παρακούσει τις εντολές των προϊσταμένων του και να προβεί αυτοβούλως σε ενέργειες που ρητά του είχαν απαγορευτεί. (Απορρίπτει την αίτηση για αναίρεση της υπ΄ αριθμ. 110/2017 ΜονΕφΠατρών).

946/2018 ΕΦ ΑΘ (ΜΟΝ)

Αγωγή χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης κατόπιν εργατικού ατυχήματος. Όροι νομότυπης παραίτησης από το δικόγραφο εφέσεως. Συνέπειες αυτής. Μπορεί να αφορά μόνο κάποιον εκ των εφεσιβλήτων. Προϋποθέσεις αδικοπρακτικής ευθύνης προς αποζημίωση κατ΄ άρθρο 914 ΑΚ. Επίδραση του συντρέχοντος πταίσματος του παθόντος στην κατάφαση αδικοπραξίας και μείωση του κονδυλίου χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης. Εργατικό ατύχημα. Ο παθών εξ εργατικού ατυχήματος δύναται να αξιώσει την καταβολή χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης εφόσον πληρούνται οι διατάξεις περί αδικοπραξίας ανεξαρτήτως αν είναι ασφαλισμένος στο ΙΚΑ. Ορισμένο σχετικής αγωγής. Στοιχείο αυτής αποτελεί και η παραβίαση από τον εργοδότη ή τους προστηθέντες αυτού των όρων ασφαλείας για τους εργαζόμενους ως ορίζονται στην κείμενη νομοθεσία. Η παραβίαση αυτών συνιστά αδικοπραξία. Σχέση πρόστησης που επιφέρει ευθύνη του προστήσαντος για αδικοπραξία του προστηθέντος. Επί σύμβασης έργου, δεν υφίσταται σχέση πρόστησης μεταξύ εργοδότη και εργολάβου εκτός αν ο πρώτος έχει επιφυλάξει για τον εαυτό του την διεύθυνση και την παροχή οδηγιών για την εκτέλεση του έργου. Αντίθετα εργολάβος και υπεργολάβος ευθύνονται από κοινού για τήρηση των ως άνω όρων ασφαλείας των εργαζομένων σε κάθε περίπτωση. Δεδικασμένο εκ τελεσιδίκου αποφάσεως. Οι αμετάκλητες αποφάσεις των ποινικών δικαστηρίων είτε τυγχάνουν καταδικαστικές ή αθωωτικές, δεν παράγουν δεδικασμένο στην πολιτική δίκη. Ορθώς το πρωτόδικο δικαστήριο δέχθηκε εν μέρει την αγωγή κρίνοντας πως οι εφεσίβλητες εταιρείες ως ανάδοχος του έργου και υπεργολάβος αυτού αλλά και οι λοιποί εφεσίβλητοι ως προστηθέντες από αυτές ως επιβλέπων το έργο και τεχνικός ασφαλείας αυτού αντίστοιχα παραβίασαν τους κείμενους όρους ασφαλείας των εργαζομένων με συνέπεια τον σοβαρό τραυματισμό του εκκαλούντος. Απορρίπτει εφέσεις κατά της 438/2011 απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών.

115/2016 ΕΦ ΠΕΙΡ (ΜΟΝ.-ΝΑΥΤ)

Πρόκληση θανατηφόρου εργατικού ατυχήματος. Για τη θεμελίωση αξίωσης χρηματικής ικανοποίησης στην περίπτωση αυτή, αρκεί να συντέλεσε στην επέλευση του ατυχήματος πταίσμα του εργοδότη ή των προστηθέντων από αυτόν με την έννοια του άρθρου 914 ΑΚ. Πταίσμα του εργοδότη ή των προστηθέντων από αυτόν μπορεί να θεμελιωθεί και στο ότι δεν τηρήθηκαν από αυτούς, οι διατάξεις ισχυόντων νόμων, διαταγμάτων ή κανονισμών, που επιβάλλουν όρους υγιεινής και ασφαλείας, για τη διαφύλαξη της υγείας, της σωματικής ακεραιότητας και της ζωής των εργαζομένων, σύμφωνα με τη γενική διάταξη του άρθρου 662 του ΑΚ, είτε, η τήρηση των μέτρων αυτών από τον εργοδότη, επιβάλλεται από τους νόμους, διατάγματα ή κανονισμούς που προβλέπουν τα μέτρα αυτά. Προσδιορισμός του ύψους της «εύλογης» χρηματικής ικανοποίησης. Δέχεται και αναγνωρίζει αντιστοίχως τις ασκηθείσες εφέσεις. Δέχεται εν μέρει την αγωγή.

182/2015 ΑΠ

Εργατικό ατύχημα. Υπάγεται στην καθ` ύλην αρμοδιότητα του μονομελούς πρωτοδικείου και εκδικάζεται κατά την ειδική διαδικασία των εργατικών διαφορών και η αξίωση για χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, εφόσον η αγωγή στρέφεται κατά του εργοδότη και των υπ` αυτού προστηθέντων. Τρίτοι, όμως, οι οποίοι ευθύνονται παράλληλα προς τον εργοδότη ή το μισθωτό, χωρίς να μετέχουν στην εργασιακή σχέση, δεν ενάγονται κατά την εργατική διαδικασία και έτσι, αν το αξιούμενο ποσό είναι μεγαλύτερο από εκείνο που ορίζεται για την αρμοδιότητα του μονομελούς πρωτοδικείου, αρμόδιο προς εκδίκαση της σχετικής αγωγής είναι το Πολυμελές Πρωτοδικείο, δικάζον κατά την τακτική διαδικασία. Οικοδομικές εργασίες. Τόσο ο κύριος του έργου όσο και ο εργοδότης του εργαζομένου, απαλλάσσονται μεν από τις υποχρεώσεις καταβολής αποζημίωσης, όταν ο εργαζόμενος είναι ασφαλισμένος στο ΙΚΑ, ευθύνονται όμως αν υπάρχει πταίσμα για τη χρηματική ικανοποίηση του παθόντος, εις ολόκληρον.

Αποζημίωση λόγω αναπηρίας ή παραμόρφωσης κατ΄άρθ. 931 ΑΚ. Όταν ο παθών εργαζόμενος υπάγεται στην ασφάλιση του ΙΚΑ, δεν νομιμοποιείται να αξιώσει από τον εργοδότη και την αυτοτελή αποζημίωση από το άρθ. 931 ΑΚ, λόγω του περιουσιακού χαρακτήρα αυτής. Ένσταση συντρέχοντος πταίσματος. Στοιχεία για το ορισμένο της. Παραβίαση της αρχής αναλογικότητας ως προς ύψος της επιδικασθείσας χρηματικής ικανοποίησης. Παραπομπή του ζητήματος της παραδεκτής ή μη προσβολής της ως λόγου αναίρεσης στην Ολομέλεια του ΑΠ. (Απόρριψη αναίρεσης κατά της υπ΄ αριθμ. 7834/2013 απόφασης ΜονΕφΑθηνών).

19/2014 ΑΠ

Εργατικό ατύχημα. Μη νόμιμη η αγωγή του παθόντος, αφού ο ίδιος, ως οικοδόμος, υπάγεται εκ του νόμου στην ασφάλιση του ΙΚΑ, από το οποίο και συνταξιοδοτείται, εξαιτίας της, εκ του εργατικού του ατυχήματος, ανικανότητάς του προς εργασία. Επομένως, εφόσον δεν επικαλείται ότι το ένδικο ατύχημα οφείλεται σε δόλο των εναγομένων, ούτε επικαλείται περιστατικά από τα οποία να προκύπτει η γνώση και θέληση αυτών προς πραγμάτωση της αντικειμενικής υπόστασης του αδικήματος, οι εργοδότριές του, απαλλάσσονται τόσο της, κατά το κοινό δίκαιο, ευθύνης τους για αποζημίωση (ΑΚ 298, 929), όσο και της προβλεπόμενης από το Ν. 551/1914 ειδικής αποζημίωσης. Η απαλλαγή τους καλύπτει και την περίπτωση της ειδικής αμέλειας, κατά την οποία το ατύχημα έγινε γιατί δεν τηρήθηκαν οι διατάξεις που ειδικώς προβλέπουν τους όρους ασφαλείας των εργαζομένων. (Απορρίπτει αναίρεση κατά της υπ΄αριθμ. 3150/2009 απόφασης ΕφΑθηνών).

937/2011 ΑΠ

Εργατικό ατύχημα. Προϋποθέσεις για την επιδίκαση στην οικογένεια του θανατοθέντος σε εργατικό ατύχημα χρηματικής ικανοποίησης λόγω ψυχικής οδύνης. Μέτρα ασφαλείας που πρέπει να λαμβάνονται επί οικοδομικών εργασιών. Ευθύνη του επιβλέποντος μηχανικού, ο οποίος δεν ήταν παρών κατά την εκτέλεση των εργασιών και παρέλειψε να δώσει οδηγίες στον εργολάβο και στους εργάτες για τη λήψη των απαραίτητων μέτρων ασφαλείας, ώστε να αποκλείεται η προσέγγιση των εργαζομένων εις ηλεκτροφόρους αγωγούς. Ευθύνη του εργολάβου, ο οποίος παρέλειψε να ειδοποιήσει εγγράφως τη ΔΕΗ και να ζητήσει από εκείνη τη λήψη σχετικών μέτρων που ήταν απαραίτητα, ενώ ταυτόχρονα δεν ενημέρωσε τους εργαζομένους ότι δεν είχαν ληφθεί τα μέτρα αυτά. Για την πληρότητα της αιτιολογίας σχετικά με την ευθύνη του μηχανικού δεν ήταν αναγκαίο να εκτίθεται στην απόφαση και ο τρόπος κατάρτισης της συμβάσεως ανάθεσης της επίβλεψης. Επιδικασθέντα ποσά στην οικογένεια 23χρονου θανόντος. (Απορρίπτει αναίρεση κατά της υπ΄ αριθμ. 130/2009 ΕφΑιγαίου).

1816/2011 ΠΠΡ ΑΘ

Εργατικό ατύχημα. Προϋποθέσεις για να δικαιούται ο παθών χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης. Εκτέλεση έργου. Προϋποθέσεις για την θεμελίωση ευθύνης του εργοδότη του έργου. Υποχρεώσεις εργολάβου. Μέτρα ασφαλείας που πρέπει να τηρούνται στο έργο. Στοιχεία για το ορισμένο της αγωγής επιδίκασης χρηματικής ικανοποίησης, στρεφόμενης κατά του υπαίτιου του ατυχήματος και κατά εκείνου που με σύμβαση έργου ανέθεσε στον υπαίτιο την εκτέλεση αυτού όπου συνέβη το ατύχημα. Κριτήρια που λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό της εύλογης χρηματικής ικανοποίησης. Διαδικασία εκδικάσεως της σχετικής αγωγής ανάλογα με το εάν ο παθών στρέφεται κατά του εργοδότη ή των προστηθέντων αυτού ή εάν στρέφεται κατά τρίτων προσώπων που δεν σχετίζονται με τη σύμβαση. Εφόσον ο ενάγων ήταν κατά το χρόνο του ατυχήματος ασφαλισμένος στο Ι.Κ.Α. δεν νομιμοποιείται να ζητά την αυτοτελή αποζημίωση του αρ. 931 ΑΚ. Περίπτωση επιφύλαξης των εργοδοτών για τον εαυτό τους της επίβλεψης του έργου ανέγερσης οικοδομής ιδιοκτησίας τους (αυτεπιστασία). Δεδομένου ότι, ως έχοντες την ευθύνη επίβλεψης του έργου, δεν μερίμνησαν όπως λάβουν τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας, μαζί με τον επιβλέποντα μηχανικό της οικοδομής, ευθύνονται όλοι εις ολόκληρον για το ένδικο ατύχημα του ενάγοντος, που του προκάλεσε 80% αναπηρία. Για το ατύχημα φέρει 30% συνυπαιτιότητα κι ο ίδιος ο παθών. Επιδικαζόμενο ποσό χρηματικής ικανοποίησης.

1840/2011 ΑΠ

Εργατικό ατύχημα. Προϋποθέσεις για να δικαιούται ο παθών χρηματική ικανοποίηση. Μέτρα ασφαλείας στα οικοδομικά έργα. Πρόστηση. Θεμελίωση της ευθύνης του κυρίου. Πότε θεωρείται ο εργολάβος ότι βρίσκεται σε σχέση πρόστησης προς τον εργοδότη. Εργατικό ατύχημα σε εργάτη οικοδομής για το οποίο υπαιτιότητα έφεραν όλοι οι εναγόμενοι, ήτοι ο εργολάβος, ο επιβλέπων μηχανικός κι οι ιδιοκτήτες της οικοδομής, οι οποίοι απουσίαζαν κατά την ώρα του ατυχήματος και δεν είχαν λάβει τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου να αποφευχθεί ο τραυματισμός του εργάτη, συνισταμένος στην εκτόξευση καυστικού υλικού στους οφθαλμούς του, διότι δεν φορούσε προστατευτικά γυαλιά, ούτε τον είχαν ενημερώσει σχετικά με τη χρήση των μηχανημάτων της οικοδομής. Η ευθύνη των ιδιοκτητών θεμελιώνεται στο γεγονός ότι είχαν επιφυλάξει για τον εαυτό τους την επιστασία και την διεύθυνση του έργου. (Απορρίπτει αναίρεση κατά της υπ΄ αριθμ. 187/2010 απόφασης ΕφΘράκης).

1858/2011 ΑΠ

Εργατικό ατύχημα. Πότε οφείλεται πλήρης αποζημίωση. Εφόσον ο παθών είναι ασφαλισμένος στο ΙΚΑ, ο εργοδότης απαλλάσσεται από την καταβολή αποζημιώσεως, εκτός αν το ατύχημα οφείλεται σε δόλο εκ μέρους του ή των προστηθέντων από αυτόν. Εξακολουθεί να υφίσταται όμως η αξίωση προς καταβολή χρηματικής ικανοποίησης κατά τις διατάξεις των αρ. 299 και 932 ΑΚ. Οικοδομικές εργασίες. Ευθύνη εργολάβου και υπεργολάβου. Πρόκληση ατυχήματος λόγω παράλειψης εκ μέρους του εργολάβου να απαγορεύσει την εκτέλεση εργασιών του συνεργείου του, σε σημείο της οικοδομής που ήταν επισφαλές. Το γεγονός ότι το ατύχημα προκλήθηκε από την πρωτοβουλία που πήρε ο παθών να βοηθήσει τους συναδέλφους του, που είχαν ήδη πάθει ατύχημα στο επισφαλές σημείο, δεν συνεπάγεται τη διακοπή του αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της παράλειψης του εργολάβου να λάβει τα απαιτούμενα μέτρα και του ατυχήματος. (Απορρίπτει αναίρεση κατά της υπ΄ αριθμ. 374/2008 απόφασης ΕφΑθηνών).

69/2007 ΑΠ

Εργατικό ατύχημα. Για την επιδίκαση χρηματικής ικανοποιήσεως λόγω ηθικής βλάβης ή ψυχικής οδύνης προκληθείσας εξ αυτού, απαιτείται η συνδρομή των όρων της αδικοπραξίας.

• Οι διατάξεις του άρθρου 16 παρ. 1 του Ν. 551/1915 οι οποίες αναφέρονται στις προϋποθέσεις υπό τις οποίες ο παθών εξ εργατικού ατυχήματος ή τα πρόσωπα τα οποία αναφέρονται στο άρθρο 6 του νόμου αυτού μπορούν να ζητήσουν πλήρη αποζημίωση, αναφέρονται στην επιδίκαση αποζημιώσεως για περιουσιακή ζημία και όχι στη χρηματική ικανοποίηση για ηθική ζημία, για την οποία δεν υπάρχει πρόβλεψη στον ανωτέρω νόμο και εφαρμόζονται γι΄ αυτό μόνο οι γενικές διατάξεις. Επομένως, για να δικαιούται η οικογένεια του θανατωθέντος σε εργατικό ατύχημα, χρηματικής ικανοποιήσεως λόγω ψυχικής οδύνης αρκεί να συνετέλεσε στην επέλευση του ατυχήματος πταίσμα του εργοδότη του θανατωθέντος ή του κυρίου του έργου ή των προστηθέντων απ΄ αυτούς, κατά την έννοια της διατάξεως της ΑΚ 914, δηλαδή υπαίτια ζημιογόνος πράξη ή παράλειψη.
• Τέτοιο πταίσμα, προκειμένου περί οικοδομικών εν γένει εργασιών θεμελιώνεται και από τη μη τήρηση των διατάξεων του ΠΔ 778/1980, μεταξύ των οποίων και εκείνης του άρθρου 20 αυτού κατά την οποία, φωταγωγοί, φρεάτια ανελκυστήρων και εν γένει ανοίγματα επί των δαπέδων, δέον όπως προστατεύονται είτε περιμετρικώς δι΄ ανθεκτικών κιγκλιδωμάτων ύψους τουλάχιστον ενός μέτρου και θωρακίων ύψους δεκαπέντε εκατοστών του μέτρου είτε διά της πλήρους καλύψεώς τους δι΄ αμετακινήτου στερεού σανιδώματος πάχους δύο και ημίσεως εκατοστών του μέτρου, καρφωμένου σε ανθεκτικό πλαίσιο από ξύλινα λατάκια είτε διά της τοποθετήσεως σιδηρού πλέγματος οπλισμού, στερεουμένου εντός της πλακός κατά την κατασκευή της. Κρίση ότι το επίδικο εργατικό ατύχημα επήλθε λόγω παραβιάσεως των προπαρατεθεισών διατάξεων του ως άνω ΠΔ/τος (απορρίπτει αίτης για την αναίρεση της Εφετείου Λαρίσης 685/2005).

1438/2004 ΑΠ

Εργατικό ατύχημα εργαζομένου υπαγομένου στην ασφάλιση του ΙΚΑ.

Απαλλαγή του εργοδότη, τόσο της κατά το κοινό δίκαιο υποχρεώσεώς του προς αποζημίωση του παθόντος, όσο και της υπό του Ν. 551/1914 ειδικής αποζημίωσης. Μόνο όταν το ατύχημα οφείλεται σε δόλο του εργοδότη ή των υπ΄ αυτού προστηθέντων, γεννάται υποχρέωση του εργοδότη προς καταβολή στον παθόντα της διαφοράς μεταξύ του ποσού της κατά το κοινό δίκαιο αποζημιώσεως και του ολικού ποσού των υπό του ΙΚΑ χορηγουμένων παροχών. Η ανωτέρω απαλλαγή καλύπτει και την περίπτωση της ειδικής αμελείας, εκείνη δηλαδή κατά την οποία το ατύχημα έγινε, διότι δεν τηρήθηκαν οι διατάξεις ισχυόντων νόμων, διαταγμάτων ή κανονισμών περί των όρων ασφαλείας. Ο παθών όμως ή τα μέλη της οικογενείας του, σε περίπτωση θανάτου αυτού, διατηρούν την αξίωση χρηματικής ικανοποιήσεως λόγω ηθικής βλάβης ή ψυχικής οδύνης (κατά περίπτωση), η οποία κρίνεται πάντοτε κατά το κοινό δίκαιο, το οποίο σημαίνει, ότι για τη θεμελίωση της εν λόγω αξιώσεως αρκεί το κατά το κοινό δίκαιο πταίσμα του εργοδότη ή του υπ΄ αυτού προστηθέντος.

569/2001 ΑΠ

Εργατικό ατύχημα. Οι κληρονόμοι του θανόντος έχουν αξίωση κατά του εργοδότη για εύλογη χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης, εφόσον το ατύχημα οφείλεται σε πταίσμα του εργοδότη ή των προστηθέντων από αυτόν προσώπων. Πταίσμα στοιχειοθετείται και από τη μη τήρηση των κανονισμών ασφαλείας. Οικοδομικές εργασίες. Υπεύθυνος του έργου είναι και ο εργολάβος. Ικριώματα. Η υποχρέωση σύνδεσμης του ικριώματος με την οικοδομική επιβάλλεται μόνον επί σταθερών ικριωμάτων που εξυπηρετούν τις εργασίες που εκτελούνται σε διάφορα ύψη. Πολιτική Δικονομία.

Η δίκη διακόπτεται και επί ενηλικιώσεως του ανηλίκου διαδίκου. Η διακοπή επέρχεται από τη γνωστοποίηση του λόγου της στον αντίδικο, η οποία μπορεί να γίνει και με επίδοση δικογράφου, η δε επανάληψη μπορεί να γίνει εκουσίως με ρητή ή σιωπηρή δήλωση του διαδίκου, υπέρ του οποίου επήλθε η διακοπή.

Αναιρείται η υπ` αριθμ. 4139/1999 απόφαση του Εφετείου Αθηνών.