Πτώση εργαζομένου από ύψος

115/2020 ΜΠΡ ΧΑΛΚΙΔ (ΕΙΔΙΚΗ)

Εργατικό ατύχημα. Τραυματισμός εργαζόμενου λόγω πτώσης από ύψος. Επί ασφαλισμένων στο ΙΚΑ, ο εργοδότης δεν υπέχει υποχρέωση καταβολής αποζημίωσης στον εργαζόμενο, εκτός εάν το ατύχημα οφείλεται σε δόλο του. Στην τελευταία περίπτωση, οφείλει τη διαφορά μεταξύ της, κατά το κοινό δίκαιο, αποζημίωσης και των χορηγηθέντων, από το ΙΚΑ, παροχών. Η απαλλαγή επέρχεται και επί πρόκλησης του ατυχήματος από πράξη ή παράλειψη του προστηθέντος του εργοδότη. Ο παθών διατηρεί τις αξιώσεις του για χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, εφόσον συντρέχει πταίσμα του εργοδότη, και για χρηματική παροχή λόγω παραμόρφωσης ή αναπηρίας. Ευθύνη κυρίου του έργου. Θεμελιώνεται όταν επεφύλαξε για τον εαυτό του τη διεύθυνση και την επίβλεψη της εκτελέσεως του έργου. Ευθύνη εργοδότη, καθώς δεν δεν επέβλεπε τις εργασίες και δεν έδινε οδηγίες για την ασφαλή εκτέλεσή του. Συνυπαιτιότητα εργαζομένου, καθώς δεν χρησιμοποίησε τον χορηγηθέντα εξοπλισμό ατομικής προστασίας.

1237/2018 ΑΠ

Εργατικό ατύχημα επί οικοδομικών εργασιών.

• Ο ενάγων εξαιτίας της ως άνω πτώσεώς του τραυματίστηκε σοβαρά (υπέστη κατάγματα δεξιών ηβοϊσχυακών κλάδων και ιερού άμφω, υποβλήθηκε δε σε χειρουργική κοχλίωση κατάγματος δεξιού ιερού και νοσηλεύτηκε, όπως ειδικότερα σ` αυτήν εκτίθεται) και ότι ο τραυματισμός του αυτός, που προκλήθηκε κατά την εκτέλεση εργασίας του υπό τις προπεριγραφόμενες συνθήκες, "
• ο ενάγων εργαζόταν εντός του φρεατίου του ανελκυστήρα και έκοβε τις απολήξεις των μεταλλικών ελασμάτων (σίδερα) που προεξείχαν α. Για την εργασία αυτή στεκόταν σε μια αυτοσχέδια πλατφόρμα, η οποία αποτελείτο από ένα μαδέρι, πλάτους 30 εκατοστών και πάχους 4 εκατοστών, το οποίο την ώρα που ο ενάγων βρισκόταν στον τρίτο όροφο, έσπασε, με αποτέλεσμα ο ενάγων ... να επιπέσει με σφοδρότητα επί του εδάφους του φρεατίου".

Πρόστηση. Ο εργολάβος δεν θεωρείται, καταρχήν, προστηθείς του εργοδότη, εκτός εάν ο τελευταίος επιφύλαξε για τον εαυτό του τη διεύθυνση και την επίβλεψη της εκτελέσεως του έργου και μάλιστα το δικαίωμα παροχής οδηγιών προς τον εργολάβο. Υποχρέωση λήψης και τήρησης μέτρων ασφαλείας επί των ανωτέρω εργασιών, ευθύνη έναντι των εργαζομένων. Η ευθύνη βαρύνει, καταρχήν, το πρόσωπο που αναλαμβάνει την εκτέλεση ολόκληρου του έργου, ως εργολάβος, ενώ ο κύριος του έργου, ως εργοδότης ευθύνεται μόνο κατά τα ανωτέρω. Πταίσμα θεμελιώνεται και από τη μη τήρηση των διατάξεων του άρ. 662 ΑΚ, καθόσον η παράβαση και μόνο της διάταξης αυτής συνιστά αδικοπραξία.

Υπεργολάβος σε οικοδομικό έργο, ο οποίος βάσει ιδιωτικού συμφωνητικού υπεργολαβίας με την κυρία του έργου, ήταν αποκλειστικά υπεύθυνος για όλα τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας. Εν συνεχεία ανάθεση εκ μέρους του, σε άλλον υπεργολάβο της εκτέλεσης τμήματος εργασιών, ο οποίος ήταν και ο εργοδότης του παθόντος. Ευθύνη για τον τραυματισμό του ενάγοντος βαρύνει τόσο τους ανωτέρω υπεργολάβους (τον τελευταίο, ειδικότερα, ως εργοδότη του παθόντος, τον πρώτο υπό την ιδιότητα του ως υπεργολάβου που είχε αναλάβει την ευθύνη), όσο και την κυρία του έργου, η οποία έχει παρακρατήσει για λογαριασμό της την διεύθυνση και επίβλεψη του έργου. (Απορρίπτει την αίτηση για αναίρεση της υπ΄ αριθμ. 2774/2016 ΜονΕφΑθηνών).

15/2017 ΕΦ ΔΩΔ

Εργατικό ατύχημα. Κατασκευή υπόστεγου από αλουμίνιο. Θάνατος βοηθού αλουμινά από πτώση. Ο θανών εργαζόταν με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας (υπεροχή του ποιοτικού στοιχείου) και όχι ως ανεξάρτητος εργολάβος. Μη τήρηση των αναγκαίων μέτρων ασφαλείας που τηρούνται στις οικοδομές. Ο θανών κατά την τοποθέτηση του αλουμινίου δεν φορούσε στο εργοτάξιο προστατευτικό κράνος, ειδικά υποδήματα και γάντια ούτε ο νόμιμος εκπρόσωπος της εργολήπτριας σύστησε την κατασκευή ικριώματος, ζώνες ασφαλείας ή άλλες μεθόδους ασφαλείας. Προσωπική κράτηση. Ορθώς στράφηκε το αίτημα προσωπικής κράτησης κατά του νόμιμου εκπροσώπου και εκδικάστηκε με την ειδική διαδικασία όπως η αγωγή. Ψυχική οδύνη. Επιδικάστηκε στη σύζυγο αποζημίωση ύψους 80 χιλ. ευρώ και από 40 χιλ. ευρώ σε κάθε τέκνο. Δεκτή μερικά η αγωγή.

330/2017 ΑΠ

Εργατικό ατύχημα. Για να δικαιούται ο παθών σε εργατικό ατύχημα χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης ή, σε περίπτωση θανάτου του, οι συγγενείς του, λόγω ψυχικής οδύνης, αρκεί να συντέλεσε στην επέλευση του ατυχήματος πταίσμα του εργοδότη, με την έννοια του άρ. 914 του ΑΚ, δηλαδή αρκεί να συντρέχει οποιαδήποτε αμέλεια και όχι μόνο η ειδική αμέλεια ως προς την τήρηση των όρων ασφαλείας του άρ. 16 παρ. 1 του κ.ν. 551/1915 . Τέτοιο πταίσμα θεμελιώνεται και από την μη τήρηση των διατάξεων του άρ. 662 ΑΚ, καθώς από τη μη τήρηση των γενικών διατάξεων του ν. 1568/1985 και του αρ. 7 παρ. 1, 5 και 6 του π.δ. 17/1996 . Τήρηση κανονισμών ασφαλείας επί οικοδομικών εργασιών. Θανάσιμος τραυματισμός εργαζομένου επί οικοδομικών εργασιών, ο οποίος οφείλεται σε συντρέχουσα αμέλεια των εναγομένων, κυρίων του έργου και ειδικότερα στη μη λήψη και τήρηση των συγκεκριμένων μέτρων ασφαλείας, διότι, ενώ όφειλαν να έχουν τοποθετήσει ικριώματα, που να πληρούν τους ειδικούς κανονιστικούς όρους ασφάλειας και να αποτρέπουν την πτώση τους, αρκέστηκαν στη χρήση της πρόχειρης και άκρως ανασφαλούς κατασκευής. Ορθή η κρίση του Εφετείου ότι ο θανών κατέληξε από έμφραγμα του μυοκαρδίου, το οποίο προκλήθηκε από σοβαρή χρόνια καρδιακή πάθηση που αυτός αγνοούσε, όμως, ως καθοριστικό αίτιο για την εκδήλωση του εμφράγματος ήταν η έντονη οργανική διατάραξη αυτού λόγω του τραυματισμού του από την πτώση. (Απορρίπτει την υπ΄ αριθμ. 5548/2014 ΕφΑθηνών).

517/2017 ΑΠ

Εργατικό ατύχημα. Προϋποθέσεις για να οφείλεται χρηματική ικανοποίηση στον παθόντα λόγω ηθικής βλάβης. Αρκεί να συνετέλεσε στην επέλευση του ατυχήματος πταίσμα των ενεχομένων στο εργατικό ατύχημα ή των προστηθέντων από αυτούς προσώπων, με την έννοια της διάταξης του άρ. 914 ΑΚ και όχι μόνο η ειδική αμέλεια ως προς την τήρηση των όρων ασφαλείας του άρ. 16 παρ. 1 του Ν. 551/1915. Τέτοιο πταίσμα, προκειμένου περί οικοδομικών εργασιών, θεμελιώνεται και από τη μη τήρηση των διατάξεων του Π.Δ/τος 778/1980.

Υποχρεώσεις του πολιτικού μηχανικού, που επιβλέπει την κατασκευή οικοδομικού έργου. Η σύμβαση με την οποία ανατίθεται σε μηχανικό η εκπόνηση μελέτης προς έκδοση οικοδομικής άδειας ή/και η επίβλεψη του οικοδομικού έργου, φέρει το χαρακτήρα σύμβασης έργου, η κατάρτιση της οποίας δεν υπόκειται σε συστατικό τύπο. Ευθύνη του επιβλέποντος μηχανικού, κατά τις γενικές διατάξεις των άρ. 330 και 914 του ΑΚ, ανεξαρτήτως της κατάρτισης σχετικής σύμβασης έργου μεταξύ αυτού και του κυρίου του έργου.

Τραυματισμός του ενάγοντος, κατά την εκτέλεση εργασιών εγκατάστασης ξυλοτύπου (καλουπώματος), λόγω του ότι πάτησε σε δάπεδο εργασίας, που αποτελείτο από μαδέρι "βουβό" που έσπασε, με συνέπεια τη πτώση του από ύψος 3,5 μέτρων. Υπαιτιότητα του εργολάβου και της επιβλέπουσας μηχανικού, οι οποίοι ήταν υπεύθυνοι για τη τήρηση των μέτρων ασφαλείας στην οικοδομή και όχι της κυρίας του έργου, γιατί δεν αποδείχθηκε ότι είχε επιφυλάξει για τον εαυτό της το δικαίωμα της διεύθυνσης και της επίβλεψης του έργου. Αναλογικότητας αρχή. Έννοια. Κριτήρια που την προσδιορίζουν. Η κρίση του δικαστηρίου της ουσίας ειδικά ως προς το ύψος του ποσού της επιδικαστέας χρηματικής ικανοποίησης, ελέγχεται αναιρετικά για το αν παραβιάζεται η αρχή της αναλογικότητας. (Απορρίπτει την υπ΄ αριθμ. 6429/2014 ΤριμΕφΑθηνών).

1793/2016 ΠΠΡ ΑΘ

Εργατικό ατύχημα. Έλλειψη μέτρων ασφαλείας. Μη τοποθέτηση στο άκρο του εξώστη προστατευτικών κιγκλιδωμάτων αποτροπής πτώσης των εργαζομένων. Ο παθών εργαζόμενος δεν ήταν απλός εργάτης αλλά είχε παραλλήλως και την ιδιότητα του εργολάβου. Πλήρης στερητική δικαστική συμπαράσταση.

Μη σύνταξη μελέτης μέτρων ασφαλείας.

• Η μη αποδοχή του εναγομένου ότι είχε καθήκον επίβλεψης ανέγερσης της οικοδομής καθόσον τυπικώς μόνο εφέρετο στην άδεια οικοδομής δεν κρίνεται αληθές διότι όφειλε να παραιτηθεί. Συντρέχον πταίσμα του εργαζομένου καθόσον και ο ίδιος ήταν υπεύθυνος για την λήψη και την τήρηση μέτρων ασφαλείας της οικοδομής και δη προς προστασία του εαυτού του. Παθών σε εργατικό ατύχημα δικαιούται χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης.

598/2015 ΕΦ ΠΕΙΡ (ΜΟΝ)

Εργατικό ατύχημα. Μέτρα ασφαλείας. Ικριώματα. Ασφαλισμένος στο ΙΚΑ. Κύριος οικοδομής. Ο ενάγων εργαζόταν στην οικοδομή. Κατά την διάρκεια των εργασιών ο ενάγων δεν πάτησε καλά σε πρόχειρο ικρίωμα έχασε την ισορροπία του και έπεσε. Αποδείχθηκε ότι το ικρίωμα το είχε κατασκευάσει ο ίδιος με τον εργολάβο. Δεν αποδείχθηκε ότι είχε διαμαρτυρηθεί στον εργολάβο για την μη καταλληλότητα του ικριώματος. Δεν αποδείχθηκε ότι ο πολιτικός μηχανικός δεν είχε δώσει τις απαραίτητες οδηγίες. Δεν αποδείχθηκε ότι ο κύριος του έργου είχε επιφυλάξει για τον εαυτό του την επιστασία του έργου. Το ικρίωμα αφαιρέθηκε μετά το ατύχημα συνεπώς η επιθεώρηση συντάχθηκε με βάση τα λεγόμενα του ενάγοντα. Ορθώς απορρίφθηκαν τα κονδύλια που αφορούν την αποκατάσταση της περιουσιακής ζημίας καθώς δεν αποδείχθηκε υπαιτιότητα του εργοδότη. Εκκαλεί την προσβαλλομένη που είχε επιδικάσει σε βάρος όλων των εναγομένων ηθική βλάβη σε ολόκληρο. Εκκαλεί την με αριθ. 4249/2013 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς. Απορρίπτει την αγωγή ως προς τους λοιπούς πλην του εργολάβου.

745/2014 ΕΦ ΠΕΙΡ

Εργατικό ατύχημα. Ηθική βλάβη. Πταίσμα του εργοδότη. Ο ενάγων ενώ καλούπωνε σε οικοδομή έπεσε σε κενό καθώς δεν είχαν ληφθεί τα υποδεδειγμένα μέτρα ασφαλείας και τραυματίστηκε. Λόγω του τραυματισμού κατέστη ανάπηρος και έλαβε πρόωρη σύνταξη αναπηρίας.

• Απορρίπτει αγωγή σε βάρος του εργοδότη ως απαράδεκτη λόγω αοριστίας   γιατί δεν αναφέρει στην αγωγή ότι ο εργοδότης είχε επιφυλάξει για τον εαυτό του την διεύθυνση και την επίβλεψη της εκτελέσεως του έργου, με παροχή δεσμευτικών για τον εργολάβο εντολών και οδηγών.
• Απορρίπτει την έφεση της κυρίας του ακινήτου κατά του απλού ομοδίκου της επιβλέποντος μηχανικού. Η προσβαλλόμενη απόφαση δεν περιέχει διάταξη ευνοϊκή για τον ως άνω ομόδικο και βλαπτική για την εκκαλούσα.
• Αποδείχθηκε ότι το τρίτος εναγόμενος μηχανικός είχε υποδείξει τα απαιτούμενα μέτρα ασφαλείας τα οποία όμως δεν τέθηκαν με πρωτοβουλία του εργολάβου και πρώτου εναγόμενου αλλά και σύμφωνη γνώμη των εργαζομένων (και του ενάγοντα) για να αποφύγουν την κοπιαστική διαδικασία. Νόμιμα απορρίφθηκε η αγωγή σε βάρος του τρίτου εναγόμενου.
• Συνυπαιτιότητα του ενάγοντα κατά 30% ο οποίος λόγω της εμπειρίας του γνώριζε ότι απαιτούνταν τα υποδειχθέντα μέτρα αλλά συμφώνησε με τον εργολάβο και σε κάθε περίπτωση δεν επέμεινε στην τήρησή τους. Η αναπηρία οφείλεται κατά 50% στο ατύχημα και κατά 35% στην κατάθλιψη που έπαθε μετά από αυτό. Επιδικάζει ηθική βλάβη 30 χιλ € γιατί δεν προσκομίζει ιατρικά έγγραφα για την αναπηρία μετά την μερική λήξη της κατά το ΙΚΑ . Δεν δικαιολογείται η απαλλαγή του πρώτου εναγομένου λόγω της τραγικής οικονομικής του κατάστασης και του τραυματισμού του αφού δεν αντικρούει τον ισχυρισμό ότι έχει οικονομική ευρωστία. Εκκαλεί την με αριθ. 1118/2011 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά. Δέχεται μερικά την αγωγή.

7175/2013 ΕΦ ΑΘ

Εργατικό ατύχημα. Ο ενάγων της πρώτης αγωγής κλήθηκε να τοποθετήσει τα αλουμίνια σε οικοδομή. Κατά την εκτέλεση της εργασίας του έπεσε από το μπαλκόνι από το οποίο είχε αφαιρεθεί κιγκλίδωμα για διευκόλυνση των εργασιών και υπέστη βαρύ τραυματισμό με αποτέλεσμα να καταστεί ανάπηρος κατά ποσοστό 80%. Εκκαλείται η προσβαλλομένη που απέρριψε την αγωγή αποζημίωσης κατά του ιδιοκτήτη του ακινήτου ουσία αβάσιμη. Ο ιδιοκτήτης που έχει αναθέσει σε εργολάβο την εκτέλεση εργασιών ευθύνεται αν έχει κρατήσει για τον εαυτό του την επίβλεψη του έργου. Στο δικόγραφο της αγωγής δεν αναφέρει αν ο ιδιοκτήτης είχε κρατήσει για τον εαυτό του την επίβλεψη του έργου. Η αγωγή ως προς αυτόν έπρεπε να απορριφθεί ως αόριστη. Κρίθηκε ότι ο ενάγων αφαίρεσε το κιγκλίδωμα από το μπαλκόνι. Η ενέργεια αυτή δεν είχε επιτραπεί από την εργολάβο και τον νόμιμο εκπρόσωπό της και είχε διαφύγει της προσοχής τους. Γι αυτό το λόγο ο ενάγων κρίθηκε υπαίτιος του ατυχήματος κατά ποσοστό 70%. Συνυπαιτιότητα 30% του νομίμου εκπροσώπου της εργολάβου υπεύθυνου για τα μέτρα ασφαλείας. Εκκαλεί την προσβαλλομένη που είχε κρίνει 60% υπαίτια την εργολάβο εταιρεία και 40% τον παθόντα. Επιδικάζει ηθική βλάβη 25 χιλ. ευρώ αντί του ποσού των 150 χιλ. ευρώ που είχε επιδικάσει η εκκληθείσα. Απαράδεκτη η έφεση κατά ομοδίκου του εκκαλούντος. Εξαφανίζει την 1957/2009 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών.

1853/2009 ΑΠ

Τραυματισμός εργαζομένου στην οικοδομή υπεργολάβου. Οικοδομικές εργασίες. Μέτρα ασφαλείας. Ακατάλληλη σκαλωσιά για εργασίες σε μεγάλο ύψος.

Αντικειμενική ευθύνη του εργολάβου για τη λήψη και τήρηση των απαιτούμενων μέτρων ασφαλείας. Συνευθύνη εργολάβου, ανεξαρτήτως πταίσματός του, για παραλείψεις ή πράξεις του υπεργολάβου μέρους ή όλου του έργου. Η ευθύνη του εργολάβου υφίσταται ανεξαρτήτως της συμφωνίας ότι όφειλε ο ενάγων υπεργολάβος να φέρει δικά του εργαλεία για την εκτέλεση του ανατεθέντος σε αυτόν έργου.

Αυτεπάγγελτη εφαρμογή των αναγκαστικού δικαίου διατάξεων των Ν. 1396/1983 και ΠΔ 778/1980 , ανεξαρτήτως της συμφωνίας των μερών για τη διεύθυνση και εποπτεία του έργου.

Πραγματικά περιστατικά. Για την εξειδίκευση της αμελούς συμπεριφοράς, μπορεί να ληφθούν υπόψη τα προκύψαντα από την αποδεικτική διαδικασία πραγματικά περιστατικά, ακόμα και εάν δεν αναφέρονται στην αγωγή. Απορρίπτει την αίτηση για αναίρεση της υπ` αριθ. 650/2007 απόφασης του Εφετείου Θεσσαλονίκης.

870/2006 ΑΠ (ΠΟΙΝ)

Πτώση τεχνίτη οικοδόμου από το στηθαίο του δευτέρου ορόφου, με αποτέλεσμα τον θανατηφόρο τραυματισμό του. Ανθρωποκτονία από αμέλεια παρά υποχρέου. Συγκλίνουσα αμέλεια εργολάβου και επιβλέπουσας μηχανικού. Παράλειψη λήψης απαραίτητων προστατευτικών μέτρων σε οικοδομή.

Μέτρα ασφαλείας κατά την εκτέλεση οικοδομικών εργασιών. Οι υποχρεώσεις του εργολάβου ρυθμίζονται από το άρθρο 17 ΠΔ 778/1980 , ενώ του επιβλέποντος μηχανικού από τις διατάξεις των άρθρων 21 ΠΔ 778/1980 και 7 Ν 1396/1983 . Πραγματικά περιστατικά. Ελαφρυντικές περιστάσεις. Λόγοι αναίρεσης. Ελλιπής αιτιολογία, καθώς δεν προσδιορίζεται ο επιτακτικός κανόνας δικαίου, από τον οποίο πηγάζει η ιδιαίτερη υποχρέωση της αναιρεσείουσας μηχανικού προς ενέργεια. Αναιρεί την υπ` αρ. 10786/2004 απόφαση του ΤριμΕφΑθ λόγω ελλιπούς αιτιολογίας και παραπέμπει.

1743/2004 ΑΠ (ΠΟΙΝ)

Σωματική βλάβη εξ αμελείας. Μέλος συνεργείου για την τοποθέτηση κουφωμάτων σε οικοδομή έπεσε σε άνοιγμα δαπέδου από ύψος 15 και υπέστη σοβαρές σωματικές κακώσεις επειδή

• ο εκπρόσωπος της κατασκευαστικής εταιρείας είχε δώσει άδεια εισόδου στο συνεργείο για έναρξη εργασιών και
• ο επιβλέπων μηχανικός επέτρεψε τις εργασίες αυτές χωρίς να έχουν λάβει τα κατάλληλα μέτρα ασφαλείας ήτοι δεν είχαν τοποθετήσει γύρω από την οπή στηθαίο και χειρολισθήρες. Ορθή και αιτιολογημένη καταδίκη.