Αντιμετώπιση Ουσιωδών και μη ουσιωδών Ελαττωμάτων

2243/2017 ΣΤΕ 

Ο ανάδοχος δεν δικαιούται ιδιαίτερη αμοιβή ή αποζημίωση για υπερσυμβατικές εργασίες που έγιναν χωρίς έγγραφη εντολή της ΔΥ, έστω και αν βελτιώνουν το έργο. Υποχρεώσεις του αναδόχου αν το έργο παρουσιάζει ελαττώματα, επουσιώδη ή ουσιώδη. Δεν μπορεί να θεμελιωθεί επί των άρθρων 200 και 288 του ΑΚ αξίωση του αναδόχου προς αποζημίωση για μεταβολές που επέφερε μονομερώς στους όρους εκτέλεσης του έργου. Αιτιολογημένα κρίθηκε ότι η ανάδοχος δεν εδικαιούτο αμοιβή για την αποκατάσταση της κακότεχνης (κατά παρέκκλιση από τους συμβατικούς ορισμούς) κατασκευής των επίμαχων διατομών της σήραγγας. Για τις εργασίες αντιστήριξης δεν υπήρξε έγγραφη ή έστω προφορική εντολή της ΔΥ. Ορθά κρίθηκε ότι δεν είχαν εφαρμογή τα άρθρα 200 και 288 του ΑΚ για την αναγνώριση της επίδικης αξίωσης αποζημίωσης.

2510/2015 ΔΕΦ ΑΘ

Αποκατάσταση χωρίς αμοιβή κατασκευών που δεν ήταν σύμφωνες με τις τεχνικές προδιαγραφές. Διόρθωση επουσιωδών ελαττωμάτων του έργου. Ο ανάδοχος δεν δύναται να προβεί σε τροποποιήσεις του έργου, χωρίς προηγούμενη έγγραφη εντολή του κυρίου και προηγούμενη σύνταξη και έγκριση συγκριτικού πίνακα και, εφόσον απαιτείται, πρωτοκόλλου κανονισμού τιμών μονάδος νέων εργασιών και δεν δικαιούται αποζημιώσεως για μεταβολές στο έργο, οι οποίες έγιναν χωρίς προηγούμενη έγγραφη εντολή, έστω και αν αυτές βελτιώνουν το έργο. Με τις διατάξεις των άρ. 200 και 288 του ΑΚ, τα οποία εφαρμόζονται και επί των διοικητικών συμβάσεων, παρέχεται στον δικαστή εξουσία διορθωτικής επεμβάσεως στην σύμβαση, δεν επιτρέπεται όμως να θεμελιωθεί επί των διατάξεων αυτών αξίωση του αναδόχου προς αποζημίωση για μεταβολές που αυτός επέφερε μονομερώς στους όρους εκτελέσεως του έργου. Εφόσον, λοιπόν οι εργασίες αποκατάστασης οφείλονταν σε υπαιτιότητα της αναδόχου και η μεταβολή του τρόπου εκτελέσεως των εργασιών δεν έγινε κατόπιν εγγράφου εντολής ή, έστω, κατόπιν προφορικής εντολής εκ μέρους της υπηρεσίας, ήτοι επρόκειτο περί ελαττωμάτων, η ανάδοχος όφειλε να τα διορθώσει άνευ επί πλέον αποζημιώσεως και δεν βρίσκουν έδαφος εφαρμογής οι ως άνω διατάξεις των άρ. 200 και 288 ΑΚ.

3457/2013 ΣΤΕ

Δημοτικά έργα. Υποχρέωση του αναδόχου να αποκαταστήσει ελλείψεις ή κακοτεχνίες του έργου κατόπιν έκδοσης ειδικής διαταγής. Επί ουσιωδών ελαττωμάτων, η Υπηρεσία δεν μπορεί να προβεί σε μείωση του εργολαβικού ανταλλάγματος. Δεν ήταν νόμιμη η πράξη του Διευθυντή της ΤΥ του Δήμου, με την οποία περιεκόπη το εργολαβικό αντάλλαγμα και καταλογίσθηκαν ποσά λόγω κακοτεχνιών και ελλείψεων. Το Δικαστήριο δεν όφειλε να διατάξει πραγματογνωμοσύνη προκειμένου να διαπιστωθεί εάν οι επίμαχες εργασίες δεν αναφέρονται στην ειδική διαταγή, ούτε να παραθέσει αναλυτικά όλα τα αποδεικτικά στοιχεία που έλαβε υπόψη. Δεν προκύπτει ότι τα έγγραφα που μνημονεύονται στην ειδική διαταγή συγκοινοποιήθηκαν στην ανάδοχο. Οι επίμαχες περικοπές διενεργήθηκαν κατά παράβαση του άρθρου 46 του π.δ. 609/1985, διότι υπολογίσθηκαν βάσει προϋπολογισμού.  771/2011 ΣΤΕ Ευθύνη του αναδόχου για πραγματικά ελαττώματα και για τη μη συμφωνία του έργου προς τους όρους της εργολαβικής συμβάσεως, ακόμα και αν πρόκειται για εκτέλεση υπερσυμβατικών εργασιών. Περιεχόμενο της ειδικής διαταγής του προϊσταμένου της διευθυνούσης υπηρεσίας. Το δικάσαν δικαστήριο δέχθηκε ότι οι εργασίες για την αποκατάσταση των φθορών του οδοστρώματος και την απόφραξη της εξόδου των στραγγιστηρίων και των τεχνικών που έχουν μπαζωθεί ανάγονται στην υποχρέωση της προσφεύγουσας για δωρεάν συντήρηση του έργου επί 20μηνο και δεν δικαιούνται αμοιβή για τις δαπάνες αυτές, ενώ το ίδιο ισχύει και για τις εργασίες αποξήλωσης του ρείθρου των επενδεδυμένων τάφρων και επανασκυροδέτησης, που δεν έγιναν από την ανάδοχο. Οι σοβαρές ρηγματώσεις του τάπητα, οφείλονται στην ύπαρξη υπογείων υδάτων και όχι σε υπαιτιότητα της προσφεύγουσας, ενώ οι διαπιστωθείσες μικροαποκλίσεις στον τάπητα προέρχονται από τη μόλυνση του υλικού με άργιλο, λόγω της εισόδου των νερών. Η ανάδοχος εκτέλεσε νέες εργασίες ύστερα από την ειδική διαταγή της υπηρεσίας και δικαιούται αμοιβή. Ο τρόπος πληρωμής της πρέπει να γίνει κατ’ εφαρμογή της παρ. 5 του άρθρου 46 του Π.Δ. 609/1985.

4421/2011 ΣΤΕ

Ο ανάδοχος δεν δικαιούται ιδιαιτέρας αμοιβής ή αποζημιώσεως για εργασίες πέραν των συμβατικών, αν έγιναν χωρίς έγγραφη εντολή της διευθυνούσης υπηρεσίας, ενώ φέρει, μέχρι την οριστική παραλαβή του έργου, την ευθύνη για ελαττώματα και για μη συμφωνία του έργου προς τους όρους της συμβάσεως. Δικαιώματα της Διευθύνουσας Υπηρεσίας, ανάλογα με το αν πρόκειται για επουσιώδη ή ουσιώδη ελαττώματα. Δεν θεμελιώνεται αξίωση του αναδόχου προς αποζημίωση για μεταβολές που επέφερε μονομερώς στους όρους εκτελέσεως του έργου, κατ’ εφαρμογή των άρθρων 200 και 288 ΑΚ. Αιτιολογημένα απορρίφθηκε η αξίωση αποζημίωσης της αναιρεσείουσας, που κλήθηκε να διορθώσει κακοτεχνίες. Απορρίπτεται η αναίρεση  767/1990 ΔΕΦ ΑΘ  Επειδή από την πιο πάνω διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 41 του Π.Δ. 475/1976 , η οποία ορίζει ότι, εάν πρόκειται για ελάττωμα στο έργο που χαρακτηρίζεται ως μη ουσιώδες, με την ίδια διαταγή, με την οποία καθορίζεται το είδος και η έκταση των πλημμελειών, καθορίζεται ποσοστό μειώσεως της αμοιβής του αναδόχου, χωρίς να αποκλείεται στην περίπτωση αυτή   και   η εντολή παράλληλης εκτελέσεως εργασιών επισκευής ή βελτιώσεως, συνάγεται ότι, μετά την έκδοση ειδικής διαταγής, με την οποία διαπιστώνεται το είδος και η έκταση των πλημμελειών και διατάσσεται η αποκατάστασή των μέσα σε εύλογη προθεσμία, χωρίς να χαρακτηρίζονται οι πλημμέλειες αυτές ως ουσιώδεις ή μη ουσιώδεις, δεν είναι έγκυρη η μεταγενέστερη έκδοση νέας διαταγής, με την οποία χαρακτηρίζονται για πρώτη φορά οι ίδιες πλημμέλειες ως μη ουσιώδεις και μειώνεται το εργολαβικό αντάλλαγμα, διότι, εφόσον με την ένδικη διαταγή εκδόθηκε εντολή μόνο για αποκατάσταση των   πλημμελειών, τεκμαίρεται ότι η διευθύνουσα υπηρεσία είχε θεωρήσει ως ουσιώδεις κατάσταση. Στην περίπτωση αυτή ο κύριος του έργου, εφόσον ο ανάδοχος δεν συμμορφωθεί στην ειδική διαταγή αποκαταστάσεως των πλημμελειών στην κατασκευή του έργου, δικαιούται μόνο να προχωρήσει, κατ` εφαρμογή της παρ. 7 του άρθρου 41 του Π.Δ. 475/1976 , στην εκτέλεση των πλημμελειών εργασιών σε βάρος και για λογαριασμό του αναδόχου και να καταλογίσει σε βάρος του το   πραγματικό   κόστος   αποκαταστάσεως πλημμελειών. Περαιτέρω, σε κάθε περίπτωση εφαρμογής της διατάξεως αυτής της παρ. 7 του άρθρου 41 του εν λόγω Π.Δ/τος, ο καταλογισμός από τον κύριο του έργου του χρηματικού ποσού που απαιτείται για την αποκατάσταση των πλημμελειών γίνεται με βάση το πραγματικό κόστος, όπως αυτό προκύπτει είτε απο την εκτέλεση των πλημμελειών εργασιών από τον κύριο του έργου είτε από την ανάθεση της εκτελέσεως των σε άλλο εργολήπτη, από καμμιά δε διάταξη δεν παρέχεται στον κύριο του έργου το δικαίωμα να καθορίζει εκ των προτέρων κατά την εκτίμησή του το ποσό αυτό, προκειμένου να το παρακρατήσει από οφειλόμενο   εργολαβικό αντάλλαγμα ή να δεσμεύσει αντίστοιχες εγγυητικές επιστολές που κατά το νόμο θα έπρεπε να επιστραφούν.

45/1986 ΕΦΘΕΣΣΑΛ

Ελάττωμα επουσιώδες του εκτελεσθέντος έργου. Ευθύνη του εργολάβου πηγάζουσα από τη σύμβαση. Δεν απαιτείται πταίσμα του εργολάβου. Αναλογική εφαρμογή του άρθρου 540 ΑΚ για την ανάλογη μείωση της αμοιβής του εργολάβου.