Ρυμοτομούμενες ιδιοκτησίες

Γνωμ/ση 81/2020 ΝΣΚ : «Εφαρμογή ή μη της παρ. 6 του άρθρου 8 του ν. 2882/2001, (που προστέθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 126 του ν. 4070/2012), στην παρακατάθεση αποζημίωσης από ιδιώτη, στα πλαίσια εφαρμογής πράξης προσκύρωσης και αναλογισμού αποζημίωσης ρυμοτομούμενης ιδιοκτησίας».

Η πράξη προσκύρωσης και αναλογισμού αποζημίωσης ρυμοτομούμενων ιδιοκτησιών αποτελεί μορφή αναγκαστικής απαλλοτρίωσης και εφαρμόζονται οι σχετικές διατάξεις των απαλλοτριώσεων. Η γενική αρχή της μη ανακλητέας παρακατάθεσης της αποζημίωσης από απαλλοτρίωση, παρακάμπτεται μόνο για λόγους δημοσίου συμφέροντος, στην περίπτωση που ορίζεται στο ν. 4070/2012 και την κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 126 παρ. 2 αυτού εκδοθείσα κανονιστική Υ.Α., δηλαδή στην περίπτωση φορέα του Δημοσίου ή της Γενικής Κυβέρνησης, επιχορηγούμενου από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων που εκτελεί απαλλοτριώσεις. Συνεπώς, ως εξαιρετικού δικαίου ρύθμιση και ειδική διάταξη παρεκκλίνουσα από την ως άνω γενική αρχή, δεν εφαρμόζεται σε άλλες περιπτώσεις που δεν προβλέπονται ειδικά στο νόμο, όπως στις περιπτώσεις αποζημίωσης μεταξύ ιδιωτών κατά τις διατάξεις του από 17.7.1923 Ν.Δ/τος (κατά πλειοψηφία).

Γνωμ/ση 181/2019 ΝΣΚ : «Τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου παραδοσιακού οικισμού».

Είναι εφαρμοστέες οι διατάξεις του άρθρου 32 παρ.4 του ν. 4067/2012 (Νέου Οικοδομικού Κανονισμού), οι οποίες προβλέπουν τις προϋποθέσεις επανεπιβολής ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης επί ακινήτου, μη κωλυομένης της Διοίκησης να επανεξετάσει και κατ’ ουσία τη δυνατότητα εφαρμογής της επιλογής (δημιουργία χώρου πρασίνου), κατά την επιχειρούμενη τροποποίηση του οικείου ρυμοτομικού σχεδίου.

Γνωμ/ση 149/2017 ΝΣΚ : «Συμμόρφωση Διοικήσεως σε δικαστική απόφαση άρσεως ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης σε κοινόχρηστο χώρο, του οποίου απαγορεύεται η άρση».

Η συμμόρφωση σε δικαστική απόφαση περί άρσεως ρυμοτομικής απαλλοτριώσεως σε κοινόχρηστο χώρο, χαρακτηριζόμενο ως τέτοιο σε ρυμοτομικό διάγραμμα που εγκρίθηκε με επίσπευση Οικοδομικού Συνεταιρισμού Αστών Προσφύγων, ολοκληρώνεται με την τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου, ενώ δεν καταλαμβάνει το νέο πολεοδομικό καθεστώς του ακινήτου, για τον καθορισμό του οποίου η Διοίκηση, δεσμευόμενη από απαγορευτική ως προς την αλλαγή του κοινοχρήστου χώρου διάταξη, υποχρεωτικά χωρεί σε επανεπιβολή της απαλλοτριώσεως, καθορίζοντας εκ νέου τον εν λόγω χώρο ως κοινόχρηστο, υπόχρεος δε προς αποζημίωση του αναγνωρισθέντος ως κυρίου του συγκεκριμένου βεβαρημένου ακινήτου τυγχάνει ο ανωτέρω Συνεταιρισμός (ομόφωνα).

Γνωμ/ση 250/2013 ΝΣΚ : «Καταβολή ρυμοτομικής αποζημίωσης στους φερόμενους ως ιδιοκτήτες, για ακίνητο που χαρακτηρίσθηκε ως χώρος πρασίνου, με το ν. 3207/2003 – Υπόχρεος φορέας καταβολής».

Η δια τυπικού νόμου έγκριση του ρυμοτομικού σχεδίου στον υπερτοπικό πόλο του Ολυμπιακού Αθλητικού Κέντρου Αθήνας (Ο.Α.Κ.Α.) του Δήμου Αμαρουσίου, για λόγους κατεπείγουσας ανάγκης Ολυμπιακής προετοιμασίας, με δέσμευση ακινήτου, ως χώρου πρασίνου, δεν συνιστά, κατά τις διατάξεις του άρθρου 294 του Κ.Β.Π.Ν., περίπτωση επίσπευσης πολεοδομικής απαλλοτρίωσης από το Δημόσιο, ώστε να γεννάται υποχρέωση του τελευταίου να αποζημιώσει τους θιγόμενους ιδιοκτήτες. Ο Δήμος Αμαρουσίου, στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται το απαλλοτριούμενο για την δημιουργία χώρου πρασίνου ακίνητο, είναι υπερού η απαλλοτρίωση, αλλά και υπόχρεος κατά το νόμο για την αποζημίωση, των θιγομένων ιδιοκτητών. (ομοφ.)

Γνωμ/ση 558/2012 ΝΣΚ : «Κοινόχρηστοι χώροι – Ρυμοτομικές απαλλοτριώσεις – Ειδική εισφορά ωφελουμένων – Τέλος απαλλοτρίωσης υπέρ Δήμων – Υπόχρεοι».

Προκειμένου περί του ιδίου ακινήτου, το ανταποδοτικό τέλος απαλλοτρίωσης της παρ.5 του άρθρου 18 του Ν. 3870/2010 δεν επιβάλλεται και στον βαρυνόμενο με την ειδική εισφορά της παρ.2 του άρθρου 33 του Ν. 4067/2012 (Νέος Οικοδομικός Κανονισμός). (ομοφ.)

Γνωμ/ση 567/2006 ΝΣΚ : «Τροποποίηση εγκεκριμένου σχεδίου πόλεως, βάσει της διατάξεως του άρθρου 18 Ν 3044/2002, και καθορισμός εκτάσεως, ως κοινοχρήστου χώρου. Ενδεικνυόμενες ενέργειες για διεκδίκηση αποζημιώσεως της εκτάσεως αυτής».

Από τη δημοσίευση του Ν 3044/2002 (ήτοι από 27-8-2002) θεωρείται ότι κηρύχθηκε πολεοδομική απαλλοτρίωση, λόγω δημόσιας ωφέλειας, της ιδιοκτησίας του Μ.Τ.Π.Υ., εμβαδού 5.500 τ.μ., η οποία καθορίσθηκε ως κοινόχρηστος χώρος, βάσει του άρθρου 18 παρ. 2 του ανωτέρω νόμου. Το Μ.Τ.Π.Υ. για τη διεκδίκηση της αποζημιώσεως του απαλλοτριούμενου αυτού ακινήτου θα πρέπει να επιδιώξει, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 32 επ. του Ν.Δ/τος της 17-7-1923, του Κώδικα Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων και τη συνταγματική επιταγή του άρθρου 17 του Συντάγματος, την ενεργοποίηση, κατόπιν αιτήσεώς του, της διοικητικής και δικαστικής διαδικασίας προσδιορισμού αποζημιώσεως (έκδοση και έγκριση της πράξεως τακτοποιήσεως και αναλογισμού αποζημιώσεως και εν συνεχεία το δικαστικό προσδιορισμό αποζημιώσεως).

Γνωμ/ση 367/2004 ΝΣΚ : «Σχέδια πόλεων, ρυμοτομική απαλλοτρίωση – άρση, εισφορά σε γη».

Το άρθρο 11 παρ.5 του Ν 3212/03 που προσέθεσε στην παρ.2 του άρθρου 20 του Ν 2508/97 περ.ε’, σύμφωνα με το οποίο ιδιοκτησίες που είχαν ενταχθεί στα σχέδια πόλεως κατά το ΝΔ 17.7/16.8.1923, και στις οποίες αίρεται η ρυμοτομική απαλλοτρίωση που επιβλήθηκε με την ένταξη στο σχέδιο, σε συμμόρφωση δικαστικών αποφάσεων, υποχρεούνται σε εισφορά σε γη, σύμφωνα με τα ποσοστά που ορίζονται στο άρθρο αυτό, δεν εφαρμόζεται στις περιπτώσεις των ακινήτων που: α) η αρθείσα απαλλοτρίωση είχε επιβληθεί με τροποποίηση του σχεδίου πόλεως, β) είχαν δεσμευθεί για ανέγερση κτιρίων κοινωφελούς σκοπού, γ) η απαλλοτρίωση αίρεται από τη Διοίκηση, κατά τη διαδικασία του άρθρου 11 παρ.3 εδ.β’ του Ν 2882/01.

Γνωμ/ση 99/2002 ΝΣΚ : «Περί υποχρεώσεως ή μη του Δημοσίου για καταβολή και της νόμιμης αμοιβής και δικαστικής δαπάνης του πληρεξουσίου δικηγόρου του δικαιούχου αποζημιώσεως λόγω πολεοδομικής απαλλοτρίωσης».

(Τριμελούς Επιτροπής) Υφίσταται υποχρέωση του Δημοσίου για καταβολή και της νόμιμης αμοιβής και δικαστικής δαπάνης του πληρεξουσίου δικηγόρου δικαιούχου αποζημιώσεως λόγω πολεοδομικής απαλλοτρίωσης, κατά τα παραπάνω, εφόσον: α) αυτό εκδηλώνει πρόθεση επισπεύσεως της απαλλοτρίωσης, με την παρακατάθεση του ποσού της οριστικής τιμής μονάδας αποζημίωσης, που προσδιορίστηκε δικαστικά με την απόφαση που επιδίκασε τη νόμιμη αμοιβή, β) η επιδικαστέα αμοιβή του πληρεξουσίου δικηγόρου κινείται εντός των νομίμων πλαισίων των άρθρων 100 επ. του Κώδικα Δικηγόρων (ΝΔ 3026/1954), και γ) ο υπόχρεος οικείος Δήμος δεν έχει ερημοδικαστεί στη συγκεκριμένη δίκη καθορισμού τιμής μονάδας αποζημίωσης. Παραπομπή του θέματος λόγω σπουδαιότητας στο αρμόδιο Τμήμα του ΝΣΚ, κατ άρθρο 5 παρ.1 περ.β του ΠΔ 282/1996.

Γνωμ/ση 202/2002 ΝΣΚ : «Προϋποθέσεις επανεπιβολής ρυμοτομικού βάρους σε ακίνητο, στην περίπτωση που το προϋφιστάμενο βάρος ακυρώθηκε με δικαστική απόφαση».

Επανεπιβολή ρυμοτομικού βάρους κατά τα ανωτέρω συγχωρείται εφ όσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις αφ ενός της πρόθεσης και δυνατότητας για άμεση συντέλεση της νέας απαλλοτρίωσης με την καταβολή της σχετικής αποζημιώσεως και αφ ετέρου εάν η επιχειρούμενη δέσμευση επιβάλλεται για λόγους σοβαρής πολεοδομικής ανάγκης.

Γνωμ/ση 546/2002 ΝΣΚ : «Αποχαρακτηρισμός ακινήτου. Προϋποθέσεις επανεπιβολής ρυμοτομικού βάρους για κοινωφελή σκοπό σε ακίνητο, στην περίπτωση που το προϋφιστάμενο βάρος ακυρώθηκε με δικαστική απόφαση».

Επανεπιβολή ρυμοτομικού βάρους συγχωρείται εφ όσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις αφ ενός της πρόθεσης και δυνατότητας για άμεση συντέλεση της νέας απαλλοτρίωσης με την καταβολή της σχετικής αποζημιώσεως και αφ ετέρου εάν η επιχειρούμενη δέσμευση επιβάλλεται για λόγους σοβαρής πολεοδομικής ανάγκης (πλειοψ.).

Γνωμ/ση 567/2002 ΝΣΚ : «Δημιουργία παραλίας. Ρυμοτομική απαλλοτρίωση. Δέσμευση ιδιοκτησίας».

Για τη δημιουργία παραλίας εφαρμόζονται οι διατάξεις περί ρυμοτομικών απαλλοτριώσεων, σύμφωνα με τις οποίες από την κήρυξη ως τη συντέλεση αυτών δεν επιτρέπεται η χορήγηση οικοδομικών αδειών στα δεσμευόμενα ακίνητα. Δεν ισχύουν, συνεπώς, υπό το καθεστώς του Ν 2971/2001 οι γνωμοδοτήσεις του ΝΣΚ 125/90 και 367/93 και οι κατ αποδοχή αυτών εκδοθείσες εγκύκλιοι 26/90 και 39/93 του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ.

Γνωμ/ση 321/2002 ΝΣΚ : «Ρυμοτομία. Ακίνητα. Επίδραση της αντισυνταγματικότητας του θεσμού της μεταφοράς συντελεστή δόμησης σε πράξη εφαρμογής πολεοδομικής μελέτης».

Δεν υπάρχει περιθώριο εφαρμογής του θεσμού μεταφοράς συντελεστή δόμησης στην περίπτωση ακινήτων τα οποία ρυμοτομούνται, είτε η μεταφορά σ.δ. προβλέπεται σε ακίνητα της ιδίας περιοχής είτε αυτή προβλέπεται για την εναπομένουσα άρτια ιδιοκτησία ακινήτου το οποίο ρυμοτομείται σε ποσοστό μεγαλύτερο από την οφειλόμενη εισφορά σε γη. Η συγκεκριμένη δε πράξη εφαρμογής ισχύει όπως κυρώθηκε και οι ιδιοκτήτες των οποίων τα ακίνητα ρυμοτομούνται πλέον του ποσοστού που ορίζει ο νόμος, θα πρέπει να θεωρούνται δικαιούχοι αποζημίωσης λόγω απαλλοτρίωσης του τμήματος αυτού της ιδιοκτησίας των.

Γνωμ/ση 396/2000 ΝΣΚ : «Αρχαιότητες. Ρυμοτόμηση απαλλοτριωμένων ακινήτων».

Η ρυμοτόμηση αρχαιολογικού χώρου δεν είναι νόμιμη.