Αποζημίωση δικαιούχων

Γνωμ/ση 60/2022 ΝΣΚ : «Ερωτάται εάν κατά την εκτέλεση αμετάκλητης δικαστικής απόφασης, η οποία εκδόθηκε επί καταψηφιστικής αγωγής για την καταβολή αποζημίωσης από απαλλοτρίωση που δεν συντελέστηκε, υποχρεούται η Υπηρεσία στην καταβολή των επιδικασθέντων τόκων με επιτόκιο 6% ετησίως, σύμφωνα με το διατακτικό της απόφασης, αντί 3%, σύμφωνα με το άρθρο 45 παρ. 1-3 του ν. 4607/2019 για το χρονικό διάστημα από την θέση σε ισχύ του νόμου αυτού την 1-5-2019 έως την ημερομηνία έκδοσης των σχετικών γραμματίων σύστασης χρηματικής παρακατάθεσης του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων».

Η υπηρεσία ΥΠΑ έχει υποχρέωση να συμμορφωθεί με το περιεχόμενο της αμετάκλητης εφετειακής απόφασης και να εκτελέσει αυτήν σύμφωνα με το διατακτικό της και συγκεκριμένα να καταβάλει στους αντιδίκους τα καθορισθέντα με την απόφαση αυτήν ποσά με το νόμιμο τόκο υπερημερίας με επιτόκιο 6% από την επίδοση της αγωγής μέχρι την ολοσχερή εξόφληση και όχι με το επιτόκιο που ορίζεται στο άρθρο 45 του ν. 4607/2019 (ομόφωνα).

Γνωμ/ση 61/2022 ΝΣΚ : «Ερωτάται εάν υποχρεούται η Υπηρεσία στην καταβολή της δικαστικής αμοιβής και των δικαστικών εξόδων που επιδικάστηκαν με την απόφαση για τον καθορισμό οριστικής τιμής μονάδας λόγω απαλλοτρίωσης : α) για τις ιδιοκτησίες που αφορούν δικαστικές αποφάσεις που εκδόθηκαν επί καταψηφιστικής αγωγής για την καταβολή αποζημίωσης από την απαλλοτρίωση, β) για τις ιδιοκτησίες για τις οποίες δεν συντελέστηκε η απαλλοτρίωση και δεν υπήρξε περαιτέρω διοικητική και δικαστική διεκδίκηση της αποζημίωσης, γ) εάν στην περίπτωση υποχρέωσης καταβολής της δικαστικής αμοιβής και των δικαστικών εξόδων επιβαρύνεται το δημόσιο με τόκους υπερημερίας και δ) ο χρόνος έναρξης υπολογισμού του τόκου».

α) Για όλες τις ιδιοκτησίες για τις οποίες δεν συντελέστηκε η απαλλοτρίωση λόγω μη παρακατάθεσης της πλήρους αποζημίωσης και έχει αυτοδικαίως αρθεί, το Ελληνικό Δημόσιο, ως υπόχρεο προς αποζημίωση, υποχρεούται και στην καταβολή της δικηγορικής αμοιβής και της δικαστικής δαπάνης, όπως προσδιορίστηκαν με την απόφαση καθορισμού οριστικής τιμής, και εφ’ όσον οι απαιτήσεις αυτές δεν έχουν υποπέσει σε παραγραφή, ανεξάρτητα αν οι καθ’ ων η απαλλοτρίωση έχουν επιδιώξει ή μη τη διατήρησή της απαλλοτρίωσης ή αν έχουν ασκήσει αγωγή για την επιδίωξή της αποζημίωσης και β) επί των ανωτέρω ποσών δεν οφείλονται τόκοι υπερημερίας καθώς δεν προκύπτει επίδοση αγωγής προς το Ελληνικό Δημόσιο με αίτημα την καταβολή τους (ομόφωνα).

Γνωμ/ση 62/2022 ΝΣΚ : «Δυνατότητα δεύτερης επανεπιβολής ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης υπό την ισχύ του ν. 4759/2020, σε περίπτωση που οικείος Δήμος έχει εγγράψει στον προϋπολογισμό του τις αναγκαίες πιστώσεις για την αποζημίωση του κυρίου του ακινήτου που απαλλοτριώνεται».

Μετά τη θέση σε ισχύ του ν. 4759/2020 δεν είναι επιτρεπτή η εκ νέου ολική ή μερική ρυμοτομική απαλλοτρίωση ακινήτου, στο οποίο είχε ήδη επανεπιβληθεί ρυμοτομική απαλλοτρίωση για δημιουργία κοινόχρηστου χώρου, που προβλέπεται στο εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο, ακόμη και εάν ο οικείος Δήμος έχει εγγράψει στον προϋπολογισμό του τις αναγκαίες πιστώσεις για την αποζημίωση του κυρίου του ακινήτου ένεκα της απαλλοτρίωσης (ομόφωνα με συγκλίνουσες αιτιολογίες).

Γνωμ/ση 86/2019 ΝΣΚ : «Αποζημίωση για στέρηση χρήσης ακινήτου για αρχαιολογικούς λόγους».

α) Δεν είναι δυνατή η καταβολή αποζημίωσης λόγω στέρησης ή περιορισμού χρήσης ακινήτου, όταν η συνολική αποζημίωση που έχει λάβει ή προβλέπεται να λάβει ο φερόμενος ιδιοκτήτης υπερβαίνει την αξία του ακινήτου, αλλά η Διοίκηση είναι υποχρεωμένη από το νόμο (παρ.7 του άρθρου 19 του ν. 3028/2002) να κηρύξει άμεσα απαλλοτριωτέο το ακίνητο αυτό και β) μέχρι να συντελεστεί η απαλλοτρίωση του ακινήτου αυτού δεν είναι δυνατή -σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 19 παρ.6 του ν. 3028/2002- η καταβολή περαιτέρω αποζημίωσης λόγω στέρησης ή περιορισμού της χρήσης του, στην περίπτωση κατά την οποία η συνολική αποζημίωση υπερβαίνει την αξία του ακινήτου (ομόφ.).

Γνωμ/ση 199/2018 ΝΣΚ : «Υποχρέωση ή μη του Ελληνικού Δημοσίου να καταβάλει αποζημίωση δύο φορές για τα ίδια τμήματα απαλλοτριούμενων ιδιοκτησιών, επί των οποίων έχουν εκδοθεί αποφάσεις, που αναγνωρίζουν διαφορετικούς δικαιούχους».

Το Ελληνικό Δημόσιο δεν θα πρέπει να καταβάλει δύο φορές αποζημίωση για τα ίδια τμήματα ιδιοκτησιών, επί των οποίων έχουν εκδοθεί αντίθετες δικαστικές αποφάσεις, που αναγνωρίζουν διαφορετικούς δικαιούχους, αλλά να παρακαταθέσει στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, άπαξ, το ποσό της αποζημίωσης, η οποία ορίσθηκε από το Δικαστήριο και αναλογεί στην απαλλοτριούμενη έκταση. (ομόφ.)

Γνωμ/ση 48/2017 ΝΣΚ : «Υπολογισμός επιστρεπτέας αποζημίωσης, σε περίπτωση ανάκλησης συντελεσμένης απαλλοτρίωσης».

Σε περίπτωση εκκρεμούς, κατά την έναρξη ισχύος των διατάξεων της παρ. 3 του άρθρου 127 του ν. 4070/2012, ενώπιον της Διοίκησης, υπολογισμού της επιστρεπτέας αποζημίωσης, κατόπιν ανάκλησης της απαλλοτρίωσης, σε συμμόρφωση προς ακυρωτική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, το ποσόν αυτής καθορίζεται κατά τις διατάξεις του άρθρου 127 του ν. 4070/2012, τόσο κατά τις ουσιαστικές όσο και κατά τις διαδικαστικές ρυθμίσεις του (ομοφ.).

Γνωμ/ση 75/2017 ΝΣΚ : «Εξώδικος συμβιβασμός καθορισμού αποζημίωσης σε προσκυρούμενο τμήμα οικοπέδου στο Δήμο Τρικκαίων – Δυνατότητα άρσης απαλλοτρίωσης ως προς το προσκυρούμενο τμήμα».

Δεν θεωρείται ότι καταρτίσθηκε νόμιμα ο εξώδικος συμβιβασμός, βάσει της υπ’ αριθμ. 9α/1988 απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Τρικκαίων, ως προς τον καθορισμό αποζημιώσεως για την προσκύρωση τμήματος οικοπέδου στην πόλη των Τρικάλων, επειδή δεν προκύπτει αποδοχή του από τους ιδιοκτήτες του οικοπέδου, ούτε εφαρμογή των όρων του από αμφότερες τις πλευρές. Η διοίκηση υποχρεούται, κατ' εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 17 του Συντάγματος, να άρει την ανωτέρω αναγκαστική απαλλοτρίωση, αιτιολογώντας την απόφασή της αυτή με την παράλειψη συντέλεσής της για χρονικό διάστημα πέραν του ευλόγου από την κήρυξή της, προϋπόθεση που συντρέχει στην παρούσα περίπτωση.

Γνωμ/ση 381/2014 ΝΣΚ : «Δυνατότητα ή μη του Τ.Π. & Δανείων να αποδώσει, σε ποιον και με ποιες προϋποθέσεις, αποζημίωση από απαλλοτρίωση, για την είσπραξη της οποίας η δικαστικώς αναγνωρισθείσα δικαιούχος χορήγησε συμβολαιογραφική πληρεξουσιότητα προς τρίτο πρόσωπο, την οποία στη συνέχεια ανακάλεσε».

Το Τ.Π. & Δανείων, δεσμευόμενο από το δεδικασμένο της απόφασης αναγνώρισης δικαιούχων αποζημίωσης της απαλλοτρίωσης, υποχρεούται να καταβάλλει την αποζημίωση στην δικαστικώς αναγνωρισθείσα δικαιούχο Α. Π., η οποία εξακολουθεί να είναι φορέας του δικαιώματός της, βάσει της σύμβασης παρακατάθεσης, ενώ οφείλει να αρνηθεί την καταβολή αυτής στη φερόμενη ως πληρεξουσία Ε. Π., άνευ προσκομίσεως νεώτερου πληρεξουσίου, με το οποίο θα αίρεται η όποια αμφισβήτηση προέκυψε εκ μέρους της τελευταίας, σχετικά με την εγκυρότητα ή μη της ανάκλησης της πληρεξουσιότητας. (ομοφ.)

Γνωμ/ση 178/2013 ΝΣΚ : «Επιστρεπτέα αποζημίωση σε περίπτωση ανάκλησης συντελεσμένης απαλλοτρίωσης – Χρόνος υπολογισμού αυτής και νομικό καθεστώς με βάση το οποίο γίνεται ο υπολογισμός».

Ο υπολογισμός της επιστρεπτέας αποζημίωσης, σε περίπτωση ανάκλησης της απαλλοτρίωσης προς συμμόρφωση σε ακυρωτική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, είναι το ισχύον κατά το χρόνο της ακυρωθείσας ρητής ή σιωπηρής απόρριψης από τη Διοίκηση του αιτήματος του ενδιαφερομένου για ακύρωση της συντελεσμένης απαλλοτρίωσης και όχι του χρόνου της έκδοσης, τελικώς, της απόφασης ανάκλησης. Τούτο ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις που εκδίδονται παρόμοιες ακυρωτικές δικαστικές αποφάσεις με τις οποίες ακυρώνεται η ρητή ή σιωπηρή απόρριψη από τη Διοίκηση του αιτήματος του ενδιαφερομένου για ακύρωση της συντελεσμένης απαλλοτρίωσης. (ομοφ.)

Γνωμ/ση 577/2012 ΝΣΚ : «Απόδοση από το Τ.Π. & Δανείων απαλλοτριωτικής αποζημίωσης».

Το Τ.Π. & Δανείων, δεσμευόμενο από την απόφαση αναγνώριση δικαιούχων, οφείλει να αποδώσει το συμπληρωματικό ποσό της παρακατατεθείσης, λόγω απαλλοτρίωσης, αποζημίωσης, κατά το ποσοστό που οι ιδιοκτήτες της απαλλοτριωθείσης έκτασης αναγνωρίστηκαν δικαιούχοι. (ομοφ.)

Γνωμ/ση 543/2011 ΝΣΚ : «ΟΠΕΚΕΠΕ - Καταβολή αποζημιώσεων λόγω επίταξης στο πλαίσιο Μέτρων του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) 2007-2013».

Προϋπόθεση της έγκρισης της επίταξης ακινήτων ή και των επικειμένων είναι η προηγούμενη κήρυξη της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης αυτών, που αποτελεί το νομιμοποιητικό έρεισμα της επίταξης. Ο προσδιορισμός της αποζημίωσης τιμής μονάδας απαλλοτρίωσης, από τα αρμόδια δικαστήρια και της αποζημίωσης, λόγω επίταξης, από την αρμόδια διοικητική επιτροπή, γίνεται υπό τις προϋποθέσεις των ανωτέρω διατάξεων. Τα λοιπά σχετικά τιθέμενα ερωτήματα δεν διαλαμβάνουν εξιστόρηση πραγματικών περιστατικών ούτε περιέχουν συγκεκριμένο νομικό προβληματισμό της Διοίκησης και συνεπώς δεν πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 6 παρ.6 του Ν.3086/2002 (Οργανισμός Νομικού Συμβουλίου του Κράτους). (ομοφ.)

Γνωμ/ση 182/2008 ΝΣΚ : «Παραγραφή αποζημιώσεων από αναγκαστική απαλλοτρίωση».

Οι αξιώσεις του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων κατά τρίτων μη δικαιούχων αποζημιώσεως από την, δυνάμει της υπ αριθ. Ε 9202/4243/20-10-1978 Κ.Υ.Α., αναγκαστική απαλλοτρίωση, αντί της αληθούς δικαιούχου τελούσας υπό εκκαθάριση ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «.......ΑΕ», έχουν υποπέσει στην εικοσαετή παραγραφή και δεν δύνανται να αναζητηθούν πλέον με πιθανότητα επιτυχίας ούτε κατά τις περί αδικαιολογήτου πλουτισμού διατάξεις.

Γνωμ/ση 615/2001 ΝΣΚ : «Απαλλοτρίωση. Κατάργηση Νομαρχιακού Ταμείου. Αρμοδιότητα για την καταβολή αποζημίωσης».

Μετά την κατάργηση του Νομαρχιακού Ταμείου Βοιωτίας αρμόδια για την καταβολή της αποζημίωσης, που καθορίσθηκε οριστικά και αφορά την απαλλοτρίωση για την ανέγερση του Διοικητηρίου Βοιωτίας, είναι η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Βοιωτίας.